Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm và nâng cao nhận thức của người tiêu dùng đối với hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ

Thực hiện Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15 tháng 5 năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ về mở đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và Văn bản số 216/QLTTHCM-NVTH ngày 15 tháng 5 năm 2025 của Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh về việc tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các vụ việc kinh doanh hàng lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, đặc biệt là các hành vi vi phạm trên môi trường thương mại điện tử; ngày 26 tháng 5 năm 2025, Đoàn kiểm tra thuộc Đội Quản lý thị trường số 9 phối hợp với Đại diện Uỷ ban nhân dân phường Hiệp Bình Phước, thành phố Thủ Đức tiến hành kiểm tra đột xuất một Điểm chứa trữ kinh doanh mỹ phẩm.

Qua kiểm tra ban đầu, Đoàn kiểm tra đã phát hiện và thu giữ tổng cộng 2.000 tuýp son kem hiệu Angelux Truelove Colors, không có hóa đơn chứng từ, không có nhãn hàng hóa không ghi quy cách, không có số lô, không ghi ngày sản xuất và hạn sử dụng, không có hồ sơ công bố chất lượng mỹ phẩm, không rõ nguồn gốc xuất xứ với tổng trị giá hàng hóa là 28 triệu đồng. Đoàn kiểm tra đã tiến hành lập biên bản, tạm giữ toàn bộ hàng hóa vi phạm để xử lý theo quy định pháp luật.

Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ đang trở thành một vấn đề nhức nhối tại Việt Nam. Mặc dù các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp để kiểm soát, nhưng tình trạng này vẫn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, uy tín doanh nghiệp và môi trường kinh doanh lành mạnh. Nguyên nhân là do chi phí sản xuất thấp và không phải tuân thủ các quy định về chất lượng, việc buôn bán hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ mang lại lợi nhuận cao cho các đối tượng sản xuất, kinh doanh bất hợp pháp. Điều này khuyến khích họ tiếp tục hoạt động và mở rộng quy mô; nhiều người tiêu dùng chưa nhận thức đầy đủ về tác hại của việc sử dụng hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Họ thường bị thu hút bởi giá rẻ, mẫu mã bắt mắt mà không quan tâm đến nguồn gốc, chất lượng sản phẩm. Mặc dù các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực trong việc kiểm tra, giám sát, nhưng do nguồn lực hạn chế và phương thức kinh doanh ngày càng tinh vi, việc phát hiện và xử lý hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ vẫn còn nhiều bất cập.

 Sự xuất hiện tràn lan của hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ khiến người tiêu dùng mất niềm tin vào chất lượng sản phẩm trên thị trường. Họ khó phân biệt giữa hàng thật và hàng giả, dẫn đến tâm lý nghi ngờ, e ngại khi mua sắm, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp chân chính. Việc tiêu thụ hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ làm giảm doanh thu của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hợp pháp. Đồng thời, nó khuyến khích các hành vi gian lận thương mại, cạnh tranh không công bằng và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, gây thiệt hại cho nền kinh tế và xã hội. Hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ thường được sản xuất và tiêu thụ dưới dạng nhỏ lẻ, không có địa chỉ cố định, dẫn tới công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, trong môi trường thương mại điện tử, việc xác định nguồn gốc và xử lý vi phạm càng trở nên phức tạp.

Hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ là một trong những vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và môi trường kinh doanh. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, đặc biệt là trên các nền tảng thương mại điện tử. Đồng thời, việc áp dụng công nghệ thông tin trong việc truy xuất nguồn gốc và giám sát hoạt động kinh doanh sẽ giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý. Cần tổ chức các chiến dịch tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tác hại của việc sử dụng hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ và cách nhận biết sản phẩm chính hãng. Ngoài ra, việc trang bị kiến thức cho người tiêu dùng sẽ giúp họ tự bảo vệ mình và góp phần giảm cầu đối với hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ. Bên cạnh đó, nhà nước cần có chính sách hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hợp pháp như giảm thuế, tạo điều kiện tiếp cận vốn vay ưu đãi, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp chân chính và giảm thiểu tác động của hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc sản phẩm như mã QR, tem chống hàng giả để người tiêu dùng dễ dàng kiểm tra thông tin sản phẩm. Việc này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn nâng cao uy tín của doanh nghiệp./.