Cây trồng thế mạnh giúp đồng bào dân tộc thiểu số Chi Lăng làm giàu
Nhờ các hợp tác xã và liên kết sản xuất, đồng bào dân tộc thiểu số ở Chi Lăng đang biến na, hồi, thuốc lá và nhiều cây trồng đặc sản thành nguồn thu ổn định. Kết hợp kỹ thuật hiện đại, thương mại điện tử và hỗ trợ từ Liên minh HTX, các sản phẩm địa phương ngày càng nâng tầm giá trị, hướng tới OCOP và nông nghiệp bền vững.
Từ một huyện vùng cao với sản xuất nhỏ lẻ, tự cung tự cấp, Chi Lăng (Lạng Sơn) đang dần trở thành trung tâm nông nghiệp hàng hóa của tỉnh. Đồng bào dân tộc thiểu số – chủ yếu là Tày, Nùng – đang chủ động tham gia các hợp tác xã (HTX), ứng dụng kỹ thuật hiện đại và thương mại điện tử, biến cây trồng thế mạnh thành nguồn thu nhập bền vững, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế và phát triển OCOP.
Chi Lăng hiện là thủ phủ na miền Bắc với hơn 2.300 ha, sản lượng đạt khoảng 20.000 tấn/năm, doanh thu hàng trăm tỷ đồng. Đằng sau con số ấn tượng là sự tham gia tích cực của đồng bào dân tộc thiểu số, họ thay đổi tập quán canh tác, học cách bao trái, chăm sóc khoa học và kết hợp sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP.
HTX Dịch vụ và Sản xuất nông nghiệp Đồng Mỏ (thị trấn Đồng Mỏ) là một điển hình. Thành lập từ năm 2017 với 27 hộ thành viên, trong đó 90% là người dân tộc thiểu số, HTX đã liên kết thêm gần 150 hộ sản xuất na. Nhờ kỹ thuật hiện đại và liên kết tiêu thụ, quả na to đẹp, giá cao gấp đôi trước đây, có hộ thu nhập tới 150 triệu đồng/năm.
Không chỉ na, các mô hình trồng cây hàng hóa khác như hồi, ớt, khoai tây, thuốc lá cũng phát triển mạnh nhờ HTX. HTX Dịch vụ nông nghiệp Bằng Mạc liên kết sản xuất thuốc lá với doanh nghiệp, mang lại thu nhập 150–300 triệu đồng/ha/năm cho đồng bào dân tộc Tày, Nùng, đồng thời mở rộng sang trồng hồi, na và mô hình vườn ao chuồng (VAC).
Các HTX không chỉ tổ chức sản xuất tập trung mà còn trở thành trung tâm nâng cao năng lực, tư duy kinh tế cho đồng bào dân tộc thiểu số. HTX Dịch vụ nông nghiệp Lê Lợi từ năm 2023 đã đưa gà đồi, dứa sạch, chè shan tuyết khô lên sàn thương mại điện tử Postmart, Voso, Shopee, kết hợp fanpage và livestream. Nhờ vậy, sản phẩm không chỉ tiêu thụ trong huyện mà còn đến khách hàng tại Hà Nội, TP.HCM và các thành phố lớn khác.
Chị Lương Thị Hường – thành viên HTX Đồng Mỏ – chia sẻ: “Ban đầu không biết dùng điện thoại thông minh. Sau tập huấn, tôi biết chụp ảnh sản phẩm, trả lời khách và chốt đơn online. Người dân tộc thiểu số như chúng tôi giờ cũng bán hàng trực tuyến như ai.”
Sự chuyển mình của đồng bào dân tộc thiểu số gắn liền với việc ứng dụng công nghệ thông tin và thương mại điện tử. Nhờ các lớp tập huấn từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Lạng Sơn, người dân được hướng dẫn tạo gian hàng số, livestream, sử dụng phần mềm truy xuất nguồn gốc, kết nối khách hàng trực tuyến.
Công nghệ không chỉ giúp mở rộng thị trường mà còn thúc đẩy sản xuất sạch, đồng đều, nâng cao giá trị nông sản và xây dựng thương hiệu OCOP cho các sản phẩm địa phương.
Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Lạng Sơn đã triển khai nhiều chương trình thực chất, bao gồm đào tạo kỹ thuật canh tác, quản trị HTX, truy xuất nguồn gốc, thương mại điện tử và hỗ trợ vốn. Từ năm 2020, hàng chục lớp tập huấn đã được tổ chức ngay tại cơ sở, phù hợp với trình độ người dân vùng cao, giúp họ vừa nắm kỹ thuật sản xuất vừa làm chủ các công cụ kinh doanh hiện đại.
Nhờ sự đồng hành của HTX và hỗ trợ từ Liên minh HTX, đồng bào dân tộc thiểu số ở Chi Lăng không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu. Các sản phẩm na, hồi, thuốc lá, ớt… ngày càng đạt giá trị cao, đáp ứng tiêu chuẩn OCOP, góp phần phát triển nông nghiệp bền vững vùng biên giới phía Bắc. Những cánh đồng thông minh, vườn cây trĩu quả và mô hình VAC trở thành minh chứng sống động cho sức mạnh của liên kết sản xuất, chuyển đổi số và tinh thần chủ động của đồng bào dân tộc thiểu số.